Tomris Uyar’ın öykücülüğü ele alındı

Nilüfer Belediyesi’nin 2023 Yılın Müellifi Tomris Uyar  etkinlikleri kapsamında  “Tomris Uyar Öykücülüğü” başlıklı söyleşi düzenlendi. Çevrimiçi gerçekleşen söyleşiye katılan akademisyen ve müellif Hazel Melek Akdik ile Sibel Yılmaz, usta müellifin öykücülüğe bakışı ve yenilik kavramını ele aldı.

Nilüfer Belediyesi ‘2023 Yılın Müellifi Tomris Uyar’ aktiflikleri kapsamında düzenlenen söyleşilerin birincisi çevrimiçi olarak gerçekleşti. Öğretmen ve öğretmen adaylarına yönelik planlanan ‘Biçim, lisan ve bedelde yenilik:Tomris Uyar Öykücülüğü’ başlıklı söyleşilerin konuğu akademisyen ve müellif Sibel Yılmaz ile akademisyen, muharrir, tercüman Hazel Melek Akdik oldu. Moderatörlüğünü Yılın Müellifi Danışmanı Behçet Çelik’in yaptığı aktiflikte öğretmen ve öğretmen adaylarına Tomris Uyar’ın hikayeleriyle öğrenciler ortasında güçlü bağlar kurmalarına yardımcı olacak prosedür ve uygulama örnekleri aktarıldı. Aktiflikte ayrıyeten Tomris Uyar’ın hikayelerinin edebiyattaki yeri, hikaye çeşidine katkıları, biçimde ve lisanda gözettiği yenilikçi yaklaşımı ferdî hayatlar ortasındaki bağın izleri de ele alındı. 

Tomris Uyar’ın yenilik hikayesi istikametini ele alan Müellif ve Akademisyen Sibel Yılmaz, Nilüfer Belediyesi’ne edebiyat dünyasına verdiği katkılardan ötürü teşekkür etti. Yenilik hikayesi ve kavramının kıymetine dikkati çeken Yılmaz, “Tomris Uyar hikaye üzerine çok düşünen bir muharrirdir. Bunu 1960’lı yıllarda yazdığı teorik yazılardan görebiliriz. O devir yenilik öyküsü üzerine tartışmalar yaşanmış. Günümüzde hikaye teorisi üzerine düşünen müelliflerin sayısı hayli az. Tomris Uyar öykücülüğe şuurlu bir eforla giriş yapmış ve yenilik kıssası isminden tabir ortaya atmış. Tomris Uyar ortaya yeni bir edebiyat anlayışı koyarak öyküye farklı bir bakış açısı getirmiştir. Onun bu tarafı öbürleri tarafından dikkatle izlenmiştir” dedi. 

Derslerde hikayeyi anlatırken Tomris Uyar’ın metinlerinin çok yardımcı olduğunu tabir eden Sibel Yılmaz, “Tomris Uyar hikaye ve öykü ortasındaki ayrımı uygun yapan isimlerdendir. Hikayelerinde an ve anlatılara dayanır. Öğrencilere anlatırken hikaye ve öykünün ayrımını âlâ yapmalıyız. Uyar, hikayeye şuurlu halde başlayarak romana yönelmemiştir. O yüzden hikayeye çok bağlı olduğunu söyleyebiliriz. Derslerimde onun hikayelerini sıkça işlerim. Kullandığı teknikler ve içeriklerin sorgulamasını yaparız. Onun bu yapısı öğrencilere farklı yorum yapma ve bakış açısı getirmeye yardımcı oluyor. Onun gelenekten beslendiğini görsek de her vakit farklı teknikler deneyen muharrir olduğunu görebiliriz. Tomris Uyar deyince onun özel hayatı da merak uyandırmıştır. Kıymet sözünü yazılarında sıkça kullanmıştır. Sınıf sıkıntısına değer verdiği için farklı bölümlerden insanı yazılarında bir ortaya getirmiş ve münasebetleri gözler önüne sermiştir. Uyar, üzerine yapılan edebi çalışmaların sayısı çok az. Umarız onun öykücülüğü ve edebiyata bakış açısı daha fazla ele alınır” sözlerini kullandı. 

Akademisyen, Müellif, Çevrimen Hazel Melek Akdik  de Uyar’ın hikaye tipini pozisyonlandırma metotlarını ele aldı. Tomris Uyar’ın hikaye teorisine çok değerli katkıları olduğunu kaydeden Akdik, “O edebiyat anlayışında her vakit öykü ve hikaye tipini farklı yere koymuştur. Yenilik kıssası hakkında tekliflerde bulunan Uyar, hikayenin kuramsal kaynaklarına katkı sunmuştur. Tenkitlere de maruz kalan Uyar, toplumcu gerçekçi kanattan reaksiyonlar almış. Öğrenciler onun hikayelerinin açık metinler olduğunu görüyor ve yorumlayabiliyor. O öğrencilerle farklı disiplinlerde farklı biçimlerle tartışmalar içinde olmuş. Bizler daima bir metinle karşı karşıyayız. Metinlerle kurulmuş bağlantıları de manalı hale getirerek yaklaşımlarda bulunabiliriz” diye konuştu.  

Tomris Uyar’ın kıymete iki farklı halde yaklaştığını vurgulayan Hazel Melek Akdik, “O pahaları toplumsal ve ferdi açıdan ele almıştır. Yine tanımlanabilen pahaların üzerinde çok durmuştur. Karakterleri hikayeler içinde farklı işlemiştir. Bireyin bedelleri ile kendi benliği ortasındaki sıkışmışlığı görebiliyoruz. O hikayelerinde sınıf ve cinsiyet sorunlarını iç içe ele almıştır. Lisan üzerine niyetlerini etkileyici formda gözler önüne sermiştir. 60 sonrası jenerasyonun önde gelen öykücülerinden biri olan Uyar, hikayelerinde toplumun farklı kesitlerinden insanların gündelik hayatlarını çok hoş gözlemlemiş” biçiminde konuştu. 

Bir saati aşkın aktiflik sonunda Behçet Çelik, Nilüfer Belediye Lideri Turgay Fazilet ismine Akdik ve Yılmaz’a teşekkür etti. 

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı